Ooit was het Belgisch trekpaard het meest gegeerde trekpaard ter wereld. Een exportproduct dat dienst deed als levende motor in de landbouw, het transport, de haven en de mijnbouw. Het trekpaard kent zijn oorsprong in het toendrapaard dat door de mens werd gefokt eerst tot ridderpaard en vervolgens tot een indrukwekkende partner voor zwaar werk.
Zo'n vier miljoen jaar geleden ontstond uit een gemeenschappelijke voorouder (de eohippus) het paard. Het paard (equus caballus) ontwikkelde zich in vier types. Deze ‘oertypes’ zijn de stamvaders van onze hedendaagse paarden. Naargelang de omgeving waar ze in terechtkwamen evolueerden ze naar de oerpony, het steppenpaard, het woestijnpaard en het toendrapaard.
Uit het toendrapaard ontwikkelde zich het koudbloedpaard. Verschillende karakteristieken van ons huidig trekpaard vinden we terug bij deze primitieve voorouder: een ronde ribbenkast en een groot maag- en darmvolume (nodig om uit veel arm voedsel voldoende energie te halen), hun reuzengroei, hun ramsneus met kleine achterliggende neusgaten en zwaar behang op de benen.
In 1886 werd het Stamboek “Nationale Maatschappij van het Belgisch Trekpaard” (in 1889 omgevormd tot Koninklijke Maatschappij) opgericht. Dit had als doel een sterk en uniform ras te fokken uit de vier lokale types: het Vlaamse paard (1), de bruinen van de Dender (2), de grijzen van Henegouwen (3) en de kolossen van de Méhaigne (4).
Zo opmerkelijk waren de Belgische trekpaarden dat ze op internationale wedstrijden de concurrentie ver achter zich lieten. Brillant werd wereldkampioen van alle trekpaardrassen op de Wereldtentoonstelling van Parijs in 1878, in Londen in 1879, in Brussel in 1880 en in Amsterdam en Gent in 1884. Rêve d’Or werd wereldkampioen in Parijs in 1900.
Door deze internationale successen groeide de internationale vraag naar Belgische trekpaarden om zo lokale koudbloedrassen te ‘verbeteren’. Het Belgisch trekpaard werd een successtory, het grootste Belgische exportproduct. Afzetmarkten waren vooral Duitsland, Rusland, Frankrijk, Nederland, Denemarken en de Verenigde Staten. Van 1880 tot 1930 was Le Haras de Vollezele het trefpunt voor buitenlandse aankopers en binnenlandse aanbieders. Het einde van de Tweede Wereldoorlog luidde echter de teloorgang van het Belgisch trekpaard in. Via het Marshallplan financierden de Verenigde Staten de wederopbouw van Europa . Massaal werden tractoren ingevoerd en het trekpaarden verloor snel zijn economische functie.
Vanwege de enorme export heeft het Belgisch trekpaard een grote invloed gehad op de ontwikkeling van het ras binnen verschillende stamboeken over heel de wereld. Hier enkele stamboeken waaruit de verspreiding van het Belgisch trekpaard blijkt. Achter de rassen staat een verwijzing naar het moederstamboek en naar de eventuele Belgische afdeling.
De Shire
De Clydesdale
Het Nederlands trekpaard
De Boulonnais:
De Comtois:
De Auxois:
De Trait du Nord:
De Percheron:
Het Rheinisch-Deutsche Kaltblut pferd
Italiaans zware trekpaard
De Muraközi
De Zweedse Ardenner
Het zware Deense trekpaard:
De Sokolsky:
De Kopczyk:
De Belgian:
De Soviet Heavy Draft:
Engeland:
Nederland:
Frankrijk:
Duitsland:
Italië:
Hongarije:
Zweden:
Denemarken:
Polen:
USA:
Rusland: